KUZEY YUNANİSTAN’DA NODÜLER DERMATİTİS KISITLAMA PROĞRAMI BAŞARISIZLIĞI

SORU ÖNERGESİ

A)TARIM KALKINMA VE GIDA BAKANI  VE  B) MALİYE BAKANI

KONU: KUZEY YUNANİSTAN’DA NODÜLER DERMATİTİS KISITLAMA PROĞRAMI BAŞARISIZLIĞI

Protokol no: 309/15-10-2015

Doğu Makedonya ve Trakya’dan sonra büyük baş hayvanlardaki  nodüler dermatitis hastalığı Orta Yunanistan’da da baş göstermiştir. Özellikle, Halkidiki Tarım Ekonomisi ve Hayvancılık Müdürlüğü 13-10-2015 tarihli duyurusuyla Sithonia ve Aristoteli belediyelerinde bulunan iki yetiştirme biriminde biri kesinleşmiş ve diğeri şüpheli olmak üzere iki adet nodüler dermatitis vakasına rastlandığını bildirmektedir.

Büyük baş hayvanlardaki nodüler dermatitis (LSD) hastalığı bulaşıcı bir hastalık olup, Avrupa’da yeni görülmektedir, insanlara değil uçan haşaratlar vasıtasıyla yalnızca hayvanlara bulaşmaktadır ve tedavisi mümkün değildir. Bir hayvan hastalandığında, tek çaresi sürüde bulunan tüm hayvanları yok etmekle mümkündür.

Hastalığın hızlı bir şekilde yayılması, milli ve bölgesel ekonominin kötü gitmesiyle ve zaten son senelerde yaşanan mavi dil ve çiçek hastalığııyla da Kuzey Yunanistan’daki hayvansal sermayede feci sonuçlar doğurmuş olması, devletin gerekli tüm önlemlerin alınmasındaki başarısızlığını göstermektedir . Gün yüzüne çıkan resmi olmayan belgelere göre halihazırda Trakya ve Doğu Makedonya bölgesinde 4500 hayvan telef edilmiştir.

Hastalığın yayılmasındaki asıl faktör, numunelerin yalnızca Atina’da bulunan laboratuvara yollanması gerektiğinden dolayı, ki bu da 3-4 gün demektir ve salgın hastalıklarda çok büyük bir zamandır, hastalık tanısında yaşanan geçikme olmuştur.

Kumçiftliği (Orestiada)’da 7 sene önce Avrupa İnterreg proğramıyle kurulan Sınırötesi Ekzotik Hastalıklar Veteriner Merkezi, Kuzey Yunanistan bölgesi için bu tür kontrolleri anında yapabilme olasılığı bulunmasına rağmen, ( laborant eksikliği, yetersiz veteriner kadrosu ve gerekli bilimsel personel yetersizliğinden dolayı) tam kapasite çalışmamaktadır.

Trakya ve Makedonya’daki veteriner müdürlüklerinde de kadro yetersizliği vardır. Öyleki, 2015 yılında yapılan acil veteriner atamalarında, problemin Türkiye’de baş gösterdiğini ve ülkemiz sınırlarına dayandığını bilmesine rağmen, Tarım Kalkınma ve Gıda Bakanlığı bir kişiyi dahi Trakya bölgesine atamamıştır.

Şu ana kadar yayınlanan bilgiler ışığında, Doğu Makedonya ve Trakya Eyaleti’nde aşılamalar başlamış olup bugüne kadar çiftçiler kendi ödenekleriyle, ülkemizdeki sermaye kontrolleri (capital controls) nedeniyle bakanlığın merkezi şubesinden değil de, 15 gün gecikmeyle Bulgaristan’dan 8500 aşı temin etmişlerdir.

Orta Makedonya’daki aşılanmalara gelince, Halkidiki bölgesine öncelik verilmek üzere ilgili bakanlıklardan talimatlar beklenmektedir.

Bununla birlikte, hayvan yetiştiricilerinin de zararlarının karşılanması önemli bir konudur. Yukarıda da belirtildiği gibi, kesinleşmiş vaka bulunması durumunda tüm sürünün telef edilmesi gerekmektedir. Bu durum da yetiştiricileri sıfır gelirle karşı karşıya bırakmaktadır. Ancak, ilgili 2725/81140/21-07-2015 sayı ve tarihli ortak bakanlar kararı yalnızca düşük piyasa değeri olan ve yaşına göre hayatta bulunan hayvanlara tazminat ödemelerini öngörmekte, üretilen türevleri ve hamilelik durumunu kapsam dışı bırakmaktadır. Bu arada, tazminat ödemelerinde büyük gecikmeler yaşanmakta ve bu dönemde başka hiç bir geliri olmayan hayvan bakıcıları yardımsız bırakılmaktadır. Örnek olarak, 2014 yılındaki çiçek hastalığı için hiç bir tazmimat ödenmemiştir.

Son olarak, ilgili aşı canlı aşı olduğu için, Avrupa Birliği’nin ileride yapacağı değerlendirme karşısında hayvan yetiştiricilerinin, et tüketimi, üretilen türevler (süt, yoğurt) konusunda olası önlemler uygulanması yönünde yoğun kaygıları bulunmaktadır.

Potami Partisi için hayvan yetiştiriciliği ve geniş kapsamda birincil sektör Yunanistan ekonomisinin gelişmesinde en önemli ayağı oluşturmaktadır. Devlet, son senelerde görülen artışlar karşısında hayvan hastalıklarını önleme konusunda milli bir strateji uygulayarak ülkenin hayvansal sermayesini korumak için gerekli tüm önlemleri almak zorundadır.

Yukarıdakileri müteakiben, sorulur,

1-Hastalığı kısıtlama açısından Orta Makedonya’da aşılamaların hemen başlaması için ne gibi eylemlerde bulunmayı düşünüyorsunuz?

2- Zarar gören hayvan yetiştiricilerine tazminat ödenmesi konusunda ilgili ortak bakanlar kararında değişikliklere gitmeyi düşünüyormusunuz? Yukarıdaki kayıplar için tazminatlar ne zaman ödenecektir ve aşı alımları ne zaman olacaktır? Tazminatların ödenmesine kadar hayvan yetiştiricileri için yardım önlemleri almayı düşünüyormusunuz?

3- Hastalığın kısıtlanmasındaki başarısızlık üzerine ilgili proğramda değişiklikler yapmayı düşünüyormusunuz? Ülkemizle aynı durumda olan (Kıbrıs) veya bu olayı başarıyla sonuçlandırmış olan (İsrail) başka ülkelerle sıkı işbirliğine gitmeyi düşünüyormusunuz?

4- İlgili Avrupa Birliği kurumlarına, hastalığın idaresi, Avrupa Birliği yardımlarının sağlanması ve mali konsolidasyon proğramı gereği vateriner müdürlüklerine istisnai yardım yapılması açısından hangi eylem ve girişimlerde bulundunuz? Avrupa Birliği’nin ileride bölgede yapacağı değerlendirme sonucu karşı önlemler uygulaması halinde bakanlığın sunacağı karşıt tezler varmıdır?

5- Evros ve komşu Türkiye sınırına öncelik verilmek üzere ve Sınırötesi Ekzotik Hastalıklar Veteriner Merkezi’nin tam kapasite çalışması için ilgili vateriner müdürlüklerine kadrolu eleman ve  malzeme takviyesi yapmayı düşünüyormusunuz?

6- Ülkenin hayvansal sermayesinin korunması için, hayvan hastalıklarının önlenmesi ve idare edilebilmesi açısından milli bir strateji geliştirilmesi yönünde ne gibi eylemlerde bulunmayı düşünüyorsunuz?

Soruyu soran milletvekilleri,

Rodop milletvekili İlhan Ahmet

Selanik B’ Bölge milletvekili Katerina Marku