Αποτυχία προγράμματος περιορισμού της οζώδους δερματίτιδας στη Βόρεια Ελλάδα

ΕΡΩΤΗΣΗ

ΠΡΟΣ: α) τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και β) τον Υπουργό Οικονομικών

ΘΕΜΑ: Αποτυχία προγράμματος περιορισμού της οζώδους δερματίτιδας στη Βόρεια Ελλάδα

Αριθ. Πρωτοκόλλου: 309/15-10-2015

Μετά την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, η οζώδης δερματίτιδα των βοοειδών έκανε την εμφάνισή της και στην Κεντρική Μακεδονία. Συγκεκριμένα, με ανακοίνωσή της στις 13/10/2015, η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Χαλκιδικής ενημερώνει για την ύπαρξη ενός επιβεβαιωμένου και ενός ύποπτου κρούσματος οζώδους δερματίτιδας σε δύο εκτροφές στους δήμους Σιθωνίας και Αριστοτέλη.

Η Οζώδης Δερματίτιδα των Βοοειδών (LSD – ΟΔΒ) είναι λοιμώδης νόσος, νεοεμφανιζόμενη στην Ευρώπη, που δεν προσβάλει τον άνθρωπο αλλά μόνο τα ζώα, μεταδίδεται από τα έντομα και δεν θεραπεύεται. Αν ασθενήσει ένα ζώο, η μόνη λύση είναι η εκρίζωση, δηλαδή η θανάτωση όλων των ζώων της εκτροφής.

Η ραγδαία εξάπλωση της νόσου αναδεικνύει την αποτυχία της Πολιτείας να λάβει άμεσα τα αναγκαία μέτρα για τον περιορισμό της, με καταστροφικές συνέπειες για το ζωικό κεφάλαιο της Βορείου Ελλάδος, που έχει ήδη πληγεί τα τελευταία χρόνια από τον καταρροϊκό πυρετό και την ευλογιά, αλλά και για την τοπική και εθνική οικονομία. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ήδη έχουν θανατωθεί περίπου 4.500 ζώα σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.

Βασικός παράγοντας για την εξάπλωση είναι η καθυστέρηση στη διάγνωση αφού τα δείγματα πρέπει να σταλούν στην Αθήνα για έλεγχο, στο μοναδικό εργαστήριο που λειτουργεί, διαδικασία που απαιτεί 3-4 ημέρες, διάστημα ιδιαίτερα μεγάλο σε επιδημιολογικούς όρους.

Το Διασυνοριακό Κτηνιατρικό Κέντρο Εξωτικών Νοσημάτων, που δημιουργήθηκε μέσω του ευρωπαϊκού Προγράμματος Interreg στην Ορεστιάδα πριν από 7 χρόνια, και που θα μπορούσε να διεξάγει τους ελέγχους αυτούς άμεσα για τη Βόρεια Ελλάδα, δεν λειτουργεί πλήρως (απουσία εργαστηριακού προσωπικού και υποστελέχωση με κτηνιάτρους και απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό).

Υποστελεχωμένες παραμένουν και οι κτηνιατρικές υπηρεσίες στη Μακεδονία και τη Θράκη, χωρίς επαρκές μόνιμο προσωπικό. Μάλιστα, από τις προσλήψεις εκτάκτων κτηνιάτρων το 2015 από το ΥΠΑΑΤ δεν τοποθετήθηκε ούτε ένας στη Θράκη ενώ το Υπουργείο γνώριζε ότι το πρόβλημα είχε εκδηλωθεί στην Τουρκία και βρισκόταν προ των πυλών της χώρας μας.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής δημοσιευμένες πληροφορίες, έχουν ξεκινήσει εμβολιασμοί στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με περίπου 8.500 εμβόλια στη Θράκη που αγοράστηκαν με χρήματα των ίδιων των κτηνοτρόφων μέσω της Βουλγαρίας και όχι από την Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΑΑΤ, εν μέσω capital controls και έφτασαν στα χέρια των κτηνιάτρων με 15 ημέρες καθυστέρηση. Όσον αφορά την έναρξη εμβολιασμών στην Κεντρική Μακεδονία, αναμένονται οδηγίες από τα αρμόδια υπουργεία με προτεραιότητα στις μονάδες της Χαλκιδικής.

Εξίσου σημαντικό είναι και το θέμα της αποζημίωσης των κτηνοτρόφων για την απώλεια του ζωικού τους κεφαλαίου. Όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, η ύπαρξη επιβεβαιωμένου κρούσματος επιβάλει τη θανάτωση ολόκληρης της εκτροφής, αφήνοντας τους κτηνοτρόφους με μηδενικό εισόδημα. Όμως, η σχετική ΚΥΑ 2725/81140/21-07-2015 αποζημιώνει τους κτηνοτρόφους σε χαμηλές αγοραίες αξίες και μόνο επί του κάθε ζώου εν ζωή με βάση την ηλικία του, χωρίς να αποζημιώνει για τα παράγωγα προϊόντα ούτε για ύπαρξη εγκυμοσύνης. Εν τω μεταξύ, παρατηρείται τεράστια καθυστέρηση στην καταβολή των αποζημιώσεων, χωρίς καμία πρόνοια για την επιβίωση του κτηνοτρόφου το διάστημα που μένει χωρίς εισόδημα. Ενδεικτικά, ακόμα δεν έχουν καταβληθεί οι αποζημιώσεις για την ευλογιά του έτους 2014.

Τέλος, επειδή το σχετικό εμβόλιο είναι ζωντανό, υπάρχει έντονη αγωνία στους κτηνοτρόφους για την πιθανή επιβολή μέτρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με την κυκλοφορία και κατανάλωση του κρέατος και των παράγωγων προϊόντων (γάλα, γιαούρτι), κατά την αξιολόγηση που θα πραγματοποιηθεί προσεχώς.

Για το Ποτάμι, η κτηνοτροφία και εν γένει ο πρωτογενής τομέας αποτελούν βασικό πυλώνα ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία και οφείλει το Κράτος να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, εφαρμόζοντας μία εθνική στρατηγική για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ζωονόσων, ενόψει και της έξαρσης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάστε:

1) Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε για την άμεση έναρξη των εμβολιασμών στην Κεντρική Μακεδονία ώστε να διασφαλίσετε τον περιορισμό της νόσου;

2) Προτίθεστε να προβείτε σε τροποποίηση της σχετικής ΚΥΑ για την αποζημίωση των πληγέντων κτηνοτρόφων; Πότε αναμένεται να καταβληθούν οι αποζημιώσεις για τις ως τώρα απώλειες αλλά και για την αγορά των εμβολίων; Σκοπεύετε να λάβετε μέτρα ενίσχυσης των κτηνοτρόφων για το διάστημα μέχρι την καταβολή των αποζημιώσεων;

3) Δεδομένης της αποτυχίας περιορισμού της νόσου, προτίθεστε να προχωρήσετε σε τροποποίηση του σχετικού προγράμματος; Έχετε επιδιώξει τη στενή συνεργασία με χώρες που έχουν αντιμετωπίσει επιτυχημένα το φαινόμενο (Ισραήλ) ή βρίσκονται σε παρόμοια θέση με τη χώρα μας (Κύπρος);

4) Σε ποιες ενέργειες και διαβήματα έχετε προβεί προς τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής συνδρομής στη διαχείριση της νόσου και την κατ’ εξαίρεση ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών σε σχέση με το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής; Είναι έτοιμο το Υπουργείο να αντιπροτείνει στην περίπτωση επιβολής αντίμετρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε προσεχή αξιολόγηση της περιοχής;

5) Προτίθεστε να προχωρήσετε στην ενίσχυση των αρμόδιων κτηνιατρικών υπηρεσιών με μόνιμο προσωπικό και υλικά, με προτεραιότητα τον Έβρο και τα σύνορα με τη γειτονική Τουρκία, αλλά και στην πλήρη λειτουργία του Διασυνοριακού Κτηνιατρικού Κέντρου Εξωτικών Νοσημάτων;

6) Σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προβείτε για την εκπόνηση μίας εθνικής στρατηγικής πρόληψης και διαχείρισης των ζωονόσων για την προστασία του πολύτιμου ζωικού κεφαλαίου της χώρας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Ιλχάν Αχμέτ, Ροδόπης

Κατερίνα Μάρκου, Β΄ Θεσσαλονίκης