ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ – Ομιλία στην Επίκαιρη Ερώτηση -158

ΙΛΧΑΝ ΑΧΜΕΤ: Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ, όπως και την κυρία συνάδελφο για την ανοχή της.

Κύριε Υπουργέ, σε μία εποχή που, όπως ξέρετε, η Θράκη είναι στην επικαιρότητα για τις ροές παράτυπων μεταναστών από την ελληνοτουρκική μεθόριο νομίζω ότι είναι ευκαιρία σήμερα να μιλήσουμε λίγο για τη νόμιμη μετακίνηση του τουρισμού των εμπορευμάτων, των αγαθών από τον τελωνειακό Κήπο του Έβρου που παρουσιάζει, όπως γνωρίζετε, τεράστια προβλήματα υποδομών και χρήζει άμεσου εκσυγχρονισμού.

Η Θράκη, όπως ξέρετε, έχει επτά συνολικές πύλες εισόδου, πέντε προς Βουλγαρία και δύο προς Τουρκία και θα έπρεπε να είναι η πιο εξωστρεφής περιφέρεια της χώρας, αφού αποτελεί σημείο σύνδεσης τόσο για τον ευρωπαϊκό και βαλκανικό βορρά όσο για την Τουρκία και την Ανατολή. Βέβαια, η Θράκη είναι η πύλη εισόδου και είναι Ευρώπη, γι’ αυτό και η ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση όλων των χερσαίων σημείων εισόδου και εξόδου στον Έβρο μπορεί να έχει κομβικό ρόλο και στην αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και όχι μόνο στην άνθηση του εμπορίου.

Η υπάρχουσα γέφυρα των Κήπων είναι μια γέφυρα πάρα πολύ στενή και παλιά που σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις διεθνείς μεταφορές και παρατηρούνται καθυστερήσεις μέχρι οκτώ και δέκα ωρών στους συμπολίτες μας και στους τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή.

Η κατασκευή της γέφυρας δρομολογήθηκε το 2004 με Πρωθυπουργό τότε τον Κώστα Καραμανλή. Η συγκεκριμένη διακρατική συμφωνία επικυρώθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο το 2007 και από το τουρκικό Κοινοβούλιο το 2012, ενώ το 2013 πραγματοποιήθηκε, όπως ξέρετε, και μια συνάντηση μικτής επιτροπής.

Αντίθετα, επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, το 2017 πάρθηκε μια απόφαση Αναπληρωτή Υπουργού και εγκρίθηκε η χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, αλλά από τότε μέχρι σήμερα δεν ξέρουμε ακόμα πότε θα αρχίσει η δημοπράτηση ή η μελέτη, προκειμένου αυτό το έργο τελικά να ολοκληρωθεί.

Συνάμα, μαζί με την κατασκευή της γέφυρας που έχει πολλαπλή σημασία για τη Θράκη μας, είναι βέβαια και το θέμα του τελωνείου. Οι τελωνειακοί βρίσκονται σε μια δυσμενή κατάσταση, δεν υπάρχει χώρος και δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Εντωμεταξύ, η γείτονος χώρα, η Τουρκία, έκανε ένα υπερσύγχρονο τελωνείο. Οι συνθήκες είναι άθλιες.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Οπότε, κύριε Υπουργέ, εγώ θα ήθελα στην απάντησή σας να δούμε τελικά αν ως σημείο διέλευσης μπορεί να συμβάλλει στην τουριστική και οικονομική αναβάθμιση του Έβρου, αλλά και ολόκληρης της Θράκης. Δηλαδή, η αναβάθμιση του τελωνείου και της γέφυρας αφορά όχι μόνο όλη τη Θράκη, αλλά νομίζω όλη την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Κι εμείς ως Κίνημα Αλλαγής θεωρούμε ότι η νέα γέφυρα και ο νέος σύγχρονος τελωνειακός σταθμός αποτελούν ένα αναπτυξιακό έργο και πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να υλοποιηθεί μετά από δεκατρία, δεκατέσσερα χρόνια και να μας δώσετε σαφή χρονοδιαγράμματα. Και να μας πείτε αν υπάρχει πρόβλημα, πού είναι το πρόβλημα, πού επικεντρώνεται και γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΧ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε συνάδελφε, θα μου επιτρέψετε και εμένα να ξεκινήσω λέγοντας δύο λόγια αναφορικά με το έργο, γιατί εσείς βεβαίως το γνωρίζετε προσωπικά πολύ καλά, αλλά νομίζω για όλους όσους μας παρακολουθούν, καλό είναι να κάνουμε μια πολύ μικρή ιστορική αναδρομή, την οποία κάνατε κι εσείς στην ερώτησή σας.

Η Εγνατία Οδός και συγκεκριμένα, το τμήμα Πυλαία-Κήποι καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Από την πλευρά των συνόρων έχουμε το τμήμα Κωνσταντινούπολη-Κιναλί, το οποίο αποτελεί έναν ολοκληρωμένο αυτοκινητόδρομο. Η διασύνδεση των δύο πλευρών γίνεται επί της ουσίας μέσω ενός δρόμου σχεδόν 1,4 χιλιόμετρων και που στην ουσία ενώνει τους Κήπους με τα Ύψαλα.

Έχετε απόλυτο δίκιο ότι η υφιστάμενη σύνδεση είναι όντως απαρχαιωμένη, μια που μιλάμε για έναν δρόμο που στην ουσία έχει μία λωρίδα κυκλοφορίας και ασφαλώς χρήζει αναβάθμισης, γιατί δημιουργούνται όλα αυτά τα προβλήματα τα οποία αναφέρατε κι εσείς στην πρωτολογία σας.

Υπάρχει, λοιπόν, η συμφωνία που έχει γίνει από το 2004 και το 2006. Επικυρώθηκε από το τουρκικό Κοινοβούλιο το 2011. Η πρώτη φάση της υλοποίησης ξεκίνησε το 2013. Όμως, τι συνέβη τότε;

Έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις συναντήσεις της ΜΕΣΠΕ, δηλαδή της μικτής επιτροπής που έχει συγκροτηθεί και στην τελευταία που έγινε πέρυσι τον Νοέμβριο αποφασίστηκε να φτιαχτεί μια γέφυρα παράλληλα με την παλαιά γέφυρα με συνολικό μήκος οκτακόσια πενήντα μέτρα. Τριακόσια εξήντα μέτρα θα είναι στην ελληνική πλευρά και την ελληνική επικράτεια και τετρακόσια ενενήντα θα είναι από την πλευρά της Τουρκίας.

Η κοινή συμφωνία τι προβλέπει; Προβλέπει να γίνει η μελέτη και η ευθύνη δημοπράτησης του έργου να ανήκει στην ελληνική πλευρά. Και ακολούθως, θα υπάρχει ένας κοινός project manager, όπως λένε οι τεχνικοί, για να «τρέξει» το έργο. Η χρηματοδότηση υπάρχει, έχετε δίκιο, από το ΠΔΕ είναι 2,5 εκατομμύρια ευρώ και το ελληνικό σκέλος θα κατασκευαστεί με ευθύνη της ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε.

Όμως, η προγραμματισμένη για τον Απρίλιο του 2019 κοινή συνάντηση ουδέποτε πραγματοποιήθηκε και μπορώ να σας πω ότι αυτό μάλλον έγινε λόγω τόσο των εκλογών στην Ελλάδα όσο και λόγω των εξελίξεων στην γείτονα. Το θέμα είναι ότι αυτή η πέμπτη συνάντηση είναι απαραίτητο να γίνει και πρέπει να υπάρχει διακρατική έγκριση, δηλαδή πρέπει και οι δύο χώρες να εγκρίνουν τις προμελέτες που έχει εκπονήσει η ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε.

Τέλος, να σημειώσω ότι η έγκριση των μελετών περιβαλλοντικών όρων έχει μπλοκαριστεί από τους αρμόδιους Υπουργούς Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ το 2016. Επομένως, γι’ αυτό είχαμε και μια περαιτέρω καθυστέρηση.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υπουργού)

Εξαιτίας, λοιπόν, αυτών των καθυστερήσεων που έχουν γίνει, πλέον δεν μιλάμε για δημοπράτηση το 2020. Θα ήταν ανέφικτο να έρθω εγώ εδώ να σας πω ότι θα δημοπρατήσουμε το έργο το 2020. Πηγαίνουμε για το 2021 και όπως καταλαβαίνετε, αυτό έχει να κάνει και με το γεγονός ότι μιλάμε για μία διακρατική  Συμφωνία. Μιλάμε για μία Συμφωνία η οποία έχει απόλυτη σχέση και με τις ευρύτερες σχέσεις που υπάρχουν στην περιοχή. Αυτή η Μεικτή Επιτροπή, όταν είναι να συνεδριάζει, πρέπει να συνεδριάζει, διότι πρέπει να κινηθούμε με πολύ γοργά βήματα, όπως πολύ σωστά λέτε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας):

Ορίστε, κύριε Ιλχάν, έχετε τον λόγο.

ΙΛΧΑΝ ΑΧΜΕΤ: Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκατε απ’ ό,τι κατάλαβα από την απάντησή σας στο ότι υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις, προκειμένου να είμαστε σίγουροι ότι αυτό το έργο θα δημοπρατηθεί το 2021. Μία απ’ αυτές είναι ότι πρέπει να γίνει η πέμπτη συνάντηση μεταξύ των δύο χωρών, προκειμένου να διευθετηθούν κάποια θέματα. Αυτό είναι ορθό και σωστό. Κατά δεύτερον, πρέπει, βέβαια, να υπάρξουν και οι ανάλογες δομές και η διεθνής συγκυρία, όπως την αναπτύξατε.

Σε κάθε περίπτωση, η χώρα μας οφείλει -και αυτό πράττει- να αναπτύξει την οικονομική διπλωματία μεταξύ των κρατών. Νομίζω ότι πρέπει να αναζητηθεί και να βρεθεί η πολιτική βούληση, προκειμένου αυτή η πέμπτη συνάντηση να επισπευσθεί, διότι είναι ένα καθολικό αίτημα όλων των κατοίκων και όχι μόνο της ελληνικής περιφέρειας, αλλά όπως διαβάζουμε και μαθαίνουμε και της περιφέρειας των Υψάλων και του Εντιρνέ και των άλλων κατοίκων.

Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να ταξιδέψουν στην Ελλάδα, θέλουν να έρθουν να επισκεφθούν την Αλεξανδρούπολη, την Κομοτηνή, την Ξάνθη, τη Θεσσαλονίκη -ως τουρίστες βέβαια, έτσι νόμιμα- και πρέπει εμείς να πιέσουμε μέσω των Κοινοβουλίων να γίνει αυτό το αναπτυξιακό έργο, το οποίο νομίζω ότι θα είναι και ένα έργο το οποίο οραματίστηκε ο τότε Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και δεν νομίζω να υπάρξει οποιοδήποτε εμπόδιο να υλοποιηθεί.

Βέβαια, είπατε και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Όντως, μπορεί το 2016 να εμποδίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά το 2018 με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας εγκρίθηκε η χρηματοδότηση. Αυτό είναι άκρως θετικό. Δηλαδή, δεν πρέπει να υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν και αυτά τα χρήματα μέσω των Δημοσίων Επενδύσεων, αν αφορά βέβαια ευρωπαϊκά κονδύλια.

Οπότε, εμείς θα θέλαμε τουλάχιστον μία δέσμευση από εσάς, μία πολιτική δήλωση ότι υπάρχει όλη η καλή διάθεση -που πιστεύω ότι υπάρχει έτσι όπως την άκουσα από εσάς- για να ολοκληρωθούν αυτές οι διαδικασίες, σε συνεργασία βέβαια με τα αρμόδια Υπουργεία, όπως το Εξωτερικών, το Άμυνας, κ.λπ. και μέσω της οικονομικής διπλωματίας να λυθεί αυτό το πρόβλημα που θα δώσει μεγάλη αναπτυξιακή προοπτική στον μικροεπιχειρηματία, στον μαγαζάτορα, στον καθημερινό άνθρωπο που περιμένει να γίνει αυτό το αναπτυξιακό έργο, για να πάρει ανάσα και σ’ αυτόν τον τομέα.

Επίσης, κύριε Υπουργέ, θα πρέπει να δείτε και τον εκσυγχρονισμό του τελωνείου μαζί με τη γέφυρα. Δηλαδή, οποιαδήποτε μελέτη συνταχθεί, θα πρέπει να είναι συνδυασμένη και με το τελωνείο. Δεν μπορεί να έχουμε τη γέφυρα που θα τη φτιάξουμε  και να έχουμε αυτό το τελωνείο, το ελληνικό, στη δική μας πλευρά και μπαίνοντας στην Ευρώπη να έχουμε αυτά τα χάλια. Πρέπει να έχουμε κι εμείς ένα σύγχρονο μεγάλο τελωνείο, το οποίο να έχει όλα τα μηχανήματα και να ελέγχει με όλα τα συστήματα ασφαλείας όλο το λαθρεμπόριο.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΧ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών): Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε συνάδελφε, νομίζω ότι γίνεται ευλόγως αντιληπτό ότι εδώ μιλάμε για διακρατικές σχέσεις και συμφωνίες και αυτές επηρεάζονται από τις εκάστοτε εξελίξεις στο εσωτερικό των χωρών αυτών. Αναφερθήκατε στη συμφωνία Καραμανλή-Ερντογάν. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι τότε οι σχέσεις ήταν ίσως λίγο πιο ήρεμες. Εκεί θέλουμε να πάμε τη σχέση με τη γείτονα. Αυτή είναι η βούληση της Κυβέρνησης και νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να προχωρήσει αυτό το έργο.

Από τη δική μας πλευρά, εγώ μπορώ να σας πω πως δεσμευόμαστε ότι θα πιέσουμε όσο μπορούμε για να συνεχιστεί αυτό το έργο. Ήδη έχω μιλήσει με τη νέα διοίκηση της Εγνατίας Οδού και είναι στις άμεσες προτεραιότητες να ξεπεράσουν τις δικές τους δυσκολίες. Εμείς θα προχωρήσουμε στην ανανέωση των μελών της χώρας στη ΜΕΣΠΕ, δεδομένου ότι έχουμε αλλαγή και του Γενικού Γραμματέα Υποδομών, όσο και της διοίκησης της Εγνατίας Οδού.

Τώρα, σε ό,τι αφορά τις εγκαταστάσεις του τελωνείου των Κήπων, αυτό δεν είναι μόνο αρμοδιότητα, όπως καταλαβαίνετε, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Έχετε απόλυτο δίκιο. Εγώ θα έλεγα ότι είναι ντροπή για τη χώρα μας. Είναι πεπαλαιωμένες εγκαταστάσεις πενήντα ετών. Οι σύγχρονες απαιτήσεις για τους διασυνοριακούς σταθμούς είναι πολύ διαδεδομένες, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε και με τη Σύμβαση Σένγκεν.

Γι’ αυτόν, λοιπόν, τον λόγο κάνουμε μία επισκόπηση μιας παλαιότερης μελέτης που είχε εκπονήσει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έτσι ώστε να απαιτήσουμε το κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος, αλλά και το κόστος των απαλλοτριώσεων.

Εδώ εγώ θα σας έκανα και μια πρόταση παραπάνω για να τη συζητήσουμε και να δούμε κατά πόσο μπορούμε να βάλουμε και ιδιώτες επενδυτές, έτσι ώστε να έχουμε και εμπορική χρήση του τελωνείου, όπως άλλωστε γίνεται στην Τουρκία. Εδώ, βέβαια, όπως καταλαβαίνετε έχουμε το μεγάλο και μείζον πρόβλημα του ελληνικού πολιτικού συστήματος, τις συναρμοδιότητες πολλών Υπουργείων, όπως του Εξωτερικών, του Προστασίας του Πολίτη, του Αγροτικής Ανάπτυξης, του Υποδομών. Όμως, έχω την εντύπωση ότι πρέπει να θεωρήσουμε ότι αυτό το τελωνείο δεν τιμά την Ελλάδα, κάτι στο οποίο θα συμφωνήσουν -νομίζω- όλες οι πολιτικές παρατάξεις.

Επομένως, επαναλαμβάνω τη βούληση της ελληνικής πλευράς το έργο αυτό να τρέξει. Σας μίλησα για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα το 2021. Έχετε δίκιο ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ όντως βρήκε τα κονδύλια. Αλλά, δυστυχώς, εγώ δεν έκανα μομφή στην Κυβέρνηση, δεδομένου ότι οι περιβαλλοντολογικές μελέτες αργούν. Είπα απλά ότι έχουμε ένα πρόβλημα με τη ΜΠΕ, με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, το οποίο θα προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε το συντομότερο δυνατό.

Σας ευχαριστώ πολύ.