ΕΡΩΤΗΣΗ & ΑΚΕ 2755/411: Οι Βουλευτές του ΚΙΝΑΛ ρωτούν στη Βουλή για τα οφειλόμενα στους Δήμους από το σύστημα ΣΣΕΔ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ και ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

Αριθμός Πρωτοκόλλου: 2755 – 411 / 16.12.2020

Προς τους Υπουργούς

1. Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Χατζηδάκη
2. Εσωτερικών κ. Π. Θεοδωρικάκο

ΘΕΜΑ: Η άκρως προβληματική κατάσταση του καθεστώτος των Συστημάτων Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ – Ανακύκλωσης) και η ενίσχυση των Δήμων.

Κύριοι Υπουργοί,

ως γνωστόν, με τον Ν.2939/2001 (και όπως ισχύει σήμερα με τον Ν.4496/2017) περί «Συσκευασιών και Εναλλακτικής Διαχείρισης των Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων» καθίσταται υποχρεωτική η εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών στη χώρας και εναρμονίστηκε η εθνική μας νομοθεσία με τη σχετική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έκτοτε ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο οι εκάστοτε ευρωπαϊκοί στόχοι ανακύκλωσης και όλες οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στη χώρα και παράγουν ή εισάγουν συσκευασμένα προϊόντα, τα οποία στη συνέχεια τα διαθέτουν στην εγχώρια αγορά, υποχρεούνται να συλλέγουν και να ανακυκλώνουν τις συσκευασίες των προϊόντων τους, δηλαδή να οργανώνουν Συστήματα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ). Παράλληλα, νομικά υπόχρεοι είναι και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι οφείλουν να μεριμνήσουν για την ανακύκλωση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας. Σε αυτό το πλαίσιο έχει συσταθεί από το 2001 η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ ΑΕ) και λειτουργεί το γνωστό ΣΣΕΔ των «μπλε κάδων», με μετόχους κατά 35% την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και κατά το υπόλοιπο ποσοστό βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που είναι υπόχρεοι.

Η ΕΕΑΑ ΑΕ ωστόσο, δεν διαθέτει τα ανταποδοτικά ποσά που οφείλει στους Δήμους της χώρας εδώ και πολλά χρόνια, και ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), ο οποίος είναι και ο αρμόδιος φορέας που εποπτεύει όλα τα ΣΣΕΔ και συστήματα ανακύκλωσης στη χώρα, και εγκρίνει όλα τα επιχειρησιακά σχέδια αυτών των συστημάτων όπως της ΕΕΑΑ ΑΕ, θα πρέπει να μας παρουσιάσει αναλυτικότερα στοιχεία πέραν των όσων αναφέρονται στο από 16.11.2020 δελτίου τύπου.

Θα πρέπει επίσης να εξηγηθεί πώς και γιατί η συγκεκριμένη εταιρεία που διαχειρίζεται τους «μπλε κάδους» δεν έχει αποδώσει ακόμα, ως όφειλε, περισσότερα από 87.000.000 εκ. ευρώ προς τους Δήμους της χώρας, για τα χρόνια 2011-2018. Ο ΕΟΑΝ άλλωστε είναι εκ του νόμου υπεύθυνος για την συλλογή των στοιχείων όλων των 28 συστημάτων ανακύκλωσης της χώρας και θα πρέπει να ελέγχει και να τεκμηριώνει και την αξιοπιστία όλων αυτών των στοιχείων.

Σύμφωνα δε με την ισχύουσα νομοθεσία, οι ΟΤΑ Α΄ βαθμού φέρουν την ευθύνη της εναλλακτικής διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων. Η οργάνωση αυτής της διαχείρισης πραγματοποιείται είτε από τους ίδιους τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού είτε σε συνεργασία των ΟΤΑ με τους φορείς ΣΣΕΔ. Επειδή όμως κανένας Δήμος δεν έχει αδειοδοτηθεί για αυτό από τον ΕΟΑΝ, όλοι οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να συνάπτουν εξαετής συμβάσεις με τα ΣΣΕΔ για να πραγματοποιούν τη διαχείριση αυτή, ενώ τα εισπραττόμενα έσοδα από τις εισφορές των υπόχρεων, τα διαχειρίζονται αποκλειστικά τα ΣΣΕΔ, χωρίς να υπάρχει η συμμετοχή των Δήμων όχι μόνο σε επίπεδο αντισταθμιστικών οφελών αλλά ούτε και σε επίπεδο σχεδιασμού υλοποίησης προγραμμάτων ανακύκλωσης προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι ανακύκλωσης. Να σημειωθεί εδώ ότι το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων που έχει ανακοινώσει η Κυβέρνηση έχει έναν τιμωρητικό χαρακτήρα απέναντι στους Δήμους που δεν θα πιάσουν τους στόχους ανακύκλωσης, χωρίς όμως να ευθύνονται αυτοί για την αποτυχία επίτευξής τους. Ευελπιστούμε δε, ότι στο τελικό κείμενο του Νομοσχεδίου για την Ανακύκλωση που έχετε ανακοινώσει ότι θα καταθέσετε προσεχώς να μην επικρατήσουν τέτοιου είδους αντιλήψεις και διατάξεις.

Παράλληλα, έρχεται το Υπουργείο Εσωτερικών και υποχρεώνει τους Δήμους να χρηματοδοτήσουν μέσω του προγράμματος του ΥΠΕΣ «Αντώνης Τρίτσης» την αγορά εξοπλισμού διαλογής στην πηγή, ο οποίος κανονικά βαρύνει τα ΣΣΕΔ και φωτογραφίζει με την προκήρυξή του την αγορά από τους Δήμους εξοπλισμού από συγκεκριμένο ΣΣΕΔ.

Επειδή λοιπόν το κόστος της ανακύκλωσης ουσιαστικά βασίζεται στις εισφορές των υπόχρεων οι οποίοι εισπράττουν από τους καταναλωτές τα αντίστοιχα ποσά και είναι επιβεβλημένο το όλο σύστημα να βασίζεται σε αυτές τις εισφορές λόγω του ανταποδοτικού του χαρακτήρα,

Επειδή κατά συνέπεια η χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών των συστημάτων ανακύκλωσης με την ψευδεπίγραφη ονομασία ενίσχυσης των Δήμων είναι μη αποδεκτή όταν μάλιστα η οικονομική αυτή ενίσχυση στοχεύει στην χρηματοδότηση ενός μόνο συστήματος με τον χαρακτήρα του μονοπωλίου,

Επειδή θα πρέπει να υπάρξει διαφάνεια και διασταύρωση των στοιχείων που εμφανίζονται σχετικά με τα πραγματικά ποσοστά ανακύκλωσης, και πλήρης καταγραφή και παρακολούθηση των υπόχρεων, των στόχων και των διαδικασιών που ακολουθούνται από όλα τα ΣΣΕΔ, και να μην υπάρχουν οπισθοδρομήσεις στην ολοκληρωμένη διαχείριση των «μπάζων» (ΑΕΚΚ),

Επειδή οι Δήμοι θα πρέπει όντως να ενισχυθούν αλλά προς την κατεύθυνση δημιουργίας και λειτουργίας εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων δηλαδή Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων, Κέντρα Διαλογής, Πράσινα Σημεία – Γωνιές καθώς και στην κατεύθυνση επίλυσης προβλημάτων χωροθέτησης και αδειοδότησης

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Ισχύει το ποσό οφειλής ύψους 87.000.000 εκ. ευρώ της ΕΕΑΑ ΑΕ προς τους Δήμους της χώρας και γιατί δεν έχει αποδώσει αυτό το ποσό μέχρι σήμερα ;
2. Πώς συμβαδίζει η αγορά εκ μέρους των Δήμων εξοπλισμού τον οποίο είναι υποχρεωμένα τα ΣΣΕΔ και οι υπόχρεοι να τους παράσχουν δωρεάν και για ποιους λόγους προωθείται από το Υπουργείο Εσωτερικών αυτή ;
3. Από την στιγμή που έχουν τεθεί αυξημένοι στόχοι ανακύκλωσης με βάση το νέο ΕΣΔΑ, υπάρχει σχετική μελέτη, και εάν ναι να κατατεθεί, η οποία να υπολογίζει και να σταθμίζει τα (αυξημένα λογικά) ποσά εισφορών που πρέπει πια να πληρώνουν οι υπόχρεοι και άρα να αναμορφωθούν υποχρεωτικά αυτές οι εισφορές για τους υπόχρεους ;
4. Υπάρχει αξιολόγηση των εισφερόμενων ποσών από τους υπόχρεους για την επίτευξη των στόχων που θέτει η νομοθεσία για τα επιμέρους υλικά (χαρτί, γυαλί, μέταλλο, πλαστικό και λοιπά ανακυκλούμενα υλικά) ;
5. Έχει εξετασθεί αν έχουν εγγραφεί και επομένως αν εκπληρώνουν τις οικονομικές υποχρεώσεις τους όσοι εκ του νόμου παράγουν και διακινούν τα προς ανακύκλωση υλικά ;
6. Γιατί με το αρ.30 Νομοσχεδίου, του οποίου ολοκληρώθηκε η διαβούλευση, πριν λίγες ημέρες, ουσιαστικά καταργείτε την εναλλακτική διαχείριση των λεγόμενων «μπάζων» (Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων – ΑΕΚΚ) για μεγάλα έργα και δραστηριότητες, Κατηγορίας Α’, τα οποία αποτελούν το 58% των περιπτώσεων περιβαλλοντικής αδειοδότησης ;
7. Γιατί με το αρ. 59 επίσης του νέου σας Νομοσχεδίου παρέχετε την δυνατότητα να θεωρούνται ότι εγκρίνονται αυτόματα οι φάκελοι των αιτημάτων στον Ε.Ο.ΑΝ., όταν αυτός δεν αποφαίνεται επί του αιτήματος εντός τεσσάρων (4) μηνών από την υποβολή του αιτήματος ;

Και ζητούνται επίσης να κατατεθούν:

1. Σχετικά με τις εγκρίσεις (ανανεώσεις) των αδειών λειτουργίας των Συστημάτων Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης να κατατεθούν αναλυτικά οι υποχρεώσεις τους και συγκεκριμένα: α) ο αριθμός των υπόχρεων, β) το σύνολο των εισφορών, γ) τα έξοδα και δ) οι υποχρεώσεις τους προς του Δήμους.
2. Να κατατεθούν τα στοιχεία για κάθε ΣΣΕΔ των υποχρεώσεών τους σε σχέση με την εκπλήρωση των στόχων που είχαν αναλάβει και των στόχων που τελικά έχουν επιτύχει.
3. Να κατατεθεί κατάλογος των ποσών των επιβληθέντων προστίμων τα τελευταία 5 χρόνια, των ποσών που έχουν τελικά εισπραχθεί καθώς και ο αριθμός των αδειών που έχουν ανακληθεί.

Οι ερωτώντες βουλευτές

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΛΙΑΚΟΥΛΗ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ

ΙΛΧΑΝ ΑΧΜΕΤ

ΝΑΝΤΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΚΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΜΙΝΗΣ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΡΙΝΗΣ

ΧΑΡΑ ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΟΥΛΚΙΩΤΗΣ

ΜΠΑΡΑΝ ΜΠΟΥΡΧΑΝ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΙΑΓΚΗΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΝΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΡΑΓΓΙΔΗΣ